Ερμηνεία ΚΙΔ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΚΩΔΙΚΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ 
 

Με το Ν. 3418/2005 τέθηκε σε ισχύ ο Νέος Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας. Κώδικας σύγχρονος, που διέπεται από πνεύμα προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ατομικών Ελευθεριών τόσο των γιατρών όσο και των ασθενών. Νόμος που λαμβάνει υπόψη του όλη τη μέχρι τώρα ισχύουσα νομοθεσία και που αγγίζει εξαιρετικά σύγχρονα ζητήματα, όπως τις μεταμοσχεύσεις, την υποβοήθηση στην ιατρική αναπαραγωγή και τη βιοϊατρική έρευνα.

Η αναμόρφωση του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας του 1955, που ερειδόταν σε Αναγκαστικό Νόμο του 1939, ήταν απολύτως αναγκαία, είχαμε επισημάνει δε αυτή την έλλειψη από χρόνια. Είχαμε την τιμή να ετοιμάσουμε το πρώτο Σχέδιο Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας τον Ιούλιο 1990. Μετά από μακροχρόνια επεξεργασία από τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο, αφού έμεινε επί αρκετά χρόνια ανενεργή η πρόταση του Π.Ι.Σ. και μετά από εργασίες νέας Επιτροπής, πέρασε από τη Βουλή ο νέος νόμος Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας.

Έχουμε τη μεγάλη τιμή να μας αναθέσει ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος την εκπόνηση αυτού του έργου. Για πρώτη φορά, θέτουμε στη διάθεση των Ελλήνων γιατρών και των Ελλήνων νομικών ένα βιβλίο με Ερμηνεία και Σχόλια του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας (η δε τριλογία θα περιλαμβάνει και άλλες διατάξεις που αφορούν στο ιατρικό επάγγελμα, πειθαρχικό δίκαιο γιατρών, λειτουργία Ιατρικών Συλλόγων κλπ.).

Οι δυσκολίες ήσαν τεράστιες. Από τη μία πλευρά, δεν υπήρχε κάποιο πρότυπο. Από την άλλη, διατάξεις που επί χρόνια ολόκληρα γνωρίζαμε πώς να ερμηνεύσουμε, καθώς και τη νομολογία τους, λ.χ. των άρθρ. 14, 15 Α.Ν. 1565/1939, που αφορούν στην άσκηση Ιατρικής από ένα γιατρό που ανήκει σε κάποιο Ιατρικό Σύλλογο σε περιοχή που ανήκει σε έναν άλλο Ιατρικό Σύλλογο, άλλαξαν (άρθρ. 7 Ν. 3418/2005). Μπορεί όχι δραστικά, αλλά οι λεπτομέρειες για τη νομική επιστήμη και το δικαστή είναι πάντοτε σημαντικές.

Επίσης, τέθηκαν για πρώτη φορά σε ισχύ διατάξεις όπως της ενημέρωσης και συναίνεσης του ασθενή. Ένα παράδειγμα ερμηνευτικής δυσχέρειας είναι το άρθρο 1534 του Αστικού Κώδικα (που αναφέρεται στην αυτόγνωμη επέμβαση του γιατρού σε ανήλικο, αν αδικαιολόγητα αρνούνται οι γονείς, ενώ απαιτείται κατεπείγουσα επέμβαση), το οποίο φαίνεται να τροποποιείται, ώστε να καθίσταται πιο ευέλικτη η συμπεριφορά του γιατρού, αλλά είναι αμφίβολο αν ο νομοθέτης θέλησε την κατάργηση του ως άνω άρθρου.

Επίσης, ετέθησαν πολλές νέες διατάξεις, από την παρουσίαση του γιατρού στο διαδίκτυο μέχρι την κλωνοποίηση ανθρώπων. Δεδομένου του ότι η νομολογία δεν έχει προλάβει να διαμορφωθεί, και αυτό θα γίνει σε βάθος χρόνου, μόνο η νομική επιστήμη μπορεί να παράσχει λύσεις. Και πιστεύουμε ότι δίνουμε λύσεις και κατευθύνσεις για την εξεύρεση λύσεων.

Δώσαμε, επίσης, αφειδώς, παραδείγματα της καθημερινής ιατρικής πράξης, είτε υπήρχαν νομολογιακές λύσεις είτε όχι. Είμαστε της άποψης ότι οι συγγραφείς πρέπει να παρέχουμε επιστημονικές και πρακτικές λύσεις στην καθημερινή άσκηση της ιατρικής.

Σε αυτό αποσκοπεί αυτό το πόνημα, το οποίο είναι απόσταγμα 26 χρόνων επιστημονικής ενασχόλησης του γράφοντος με το αντικείμενο του Ιατρικού Δικαίου, των Κωδίκων Ιατρικής Δεοντολογίας και της λειτουργίας των Ιατρικών Συλλόγων στη χώρα μας, αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της CP, στην οποία μετέχει αδιαλείπτως ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος από δεκαετίες (είχε δε την Προεδρία από 1995-1997). Σε νεότερες εκδόσεις θα μπορούσαν να συμπληρωθούν τα κενά, οι παραλείψεις, αλλά και να συμπληρωθούν οι νομολογιακές κατευθύνσεις τόσο των Διοικητικών Δικαστηρίων όσο και του Ανωτάτου Πειθαρχικού Συμβουλίου του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου (Α.Π.Σ.Ι.).

Αφιερώνουμε το παρόν πόνημα στον Έλληνα γιατρό, του οποίου το έργο, ημέρα με την ημέρα, καθίσταται πιο δύσκολο, πιο πολύπλοκο και με περισσότερους κινδύνους νομικών εμπλοκών.

Αθήνα, 2006 
Χάρης Τ. Πολίτης